براي منظم كردن دندان ها در برخي افراد از دستگاه هاي خاصي استفاده مي شود كه در هنگام استفاده اصلا قابل توجه نيستند و كسي متوجه آن ها نمي شود. به اين دستگاه ها اصطلاحاً ارتودنسي نامرئي گفته مي شود. بيمار در طول دوره درمانش، اين دستگاه هاي درماني را روي دندان هايش قرار مي دهد و كمتر كسي متوجه آن ها يا درمان بيمار مي شود.
ما در ارتودنسي، دستگاه هاي نامرئي زيادي مانند براكت سراميكي، ارتودنسي لينگوال و .... داريم. اما اغلب زماني كه صحبت از ارتودنسي نامرئي به ميان مي آيد منظور درمان با كمك پلاك هاي شفاف و بيرنگ ارتودنسي است كه روي دندان ها قرار مي گيرند و با نام پلاك ارتودنسي متحرك نيز شناخته مي شوند.
1. فاصله بين دندان ها
در برخي افراد، ممكن است مابين دندان ها اندكي فاصله وجود داشته باشد كه اين مي تواند امري طبيعي بوده و مشكلي ايجاد نكند. اما به محض اينكه اين فاصله به بيش از 0.5 ميلي متر افزايش پيدا كند يك معضل و مشكل در نظر گرفته مي شود كه در دندانپزشكي به آن دياستما يا دياستم (diastema) گفته مي شود و نيازمند توجه و درمان دندانپزشكي است. اين مشكل ميبايست با روش هايي مانند ارتودنسي دندان اصلاح و بسته شود.
دياستما يا فاصله بين دنداني مي توانند دلايل ژنتيكي داشته باشد و يا اينكه به خاطر مسائل اكتسابي مانند مكيدن انگشتان، از دست رفتن دندان ها، وارد شدن ضربه به دندان ها و بزرگ بودن زائده فرنوم لبي و يا حتي كج بودن دندان ها باشد.
2. كج بودن جزئي تا متوسط دندان ها
به كج بودن دندان ها در اصطلاح دندانپزشكي، كراودينگ (Dental Crowding) گفته مي شود و تقريبا شايعترين مشكل ارتودنسي در ميان تمام انسان ها مخصوصاً در كشور خودمان ايران است. حدوداً 70 درصد از جامعه ايراني به نوعي اين كج بودن دندان ها را با شدت هاي مختلف تجربه مي كنند كه از اين ميان، 30 درصد نيازمند درمان هستند.
دندان ها مي توانند به دليل كوچك بودن فك و يا بزرگ بودن سايز دندان ها (نسبت به فك) كج شده و يا به خاطر دلايل ديگر به صورت كج در بيايند. اگر شدت كج بودن دندان ها جزئي تا متوسط باشد بهترين روش اصلاح و منظم كردن آن ها قطعا ارتودنسي نامرئي با كمك پلاك هاي شفاف و متحرك ارتودنسي است. اما هر چه شدت كجي دندان ها بيشتر باشد بايد با روش هاي موثرتر ديگر مانند ارتودنسي ثابت مشكل برطرف شود.
ساير روش هاي ديگر براي منظم كردن دندان هاي نسبتا كج نصب لمينت دندان، ونير كامپوزيت و در موارد معدود روكش دندان است
3. اپن بايت
اگر حين بستن دهان متوجه شده ايد كه بين دندان هاي فك بالا و پايينتان در جلو، فاصله وجود دارد، شما با مشكلي با نام اپن بايت يا (Open bite) مواجه هستيد. اپن بايت يك مشكل رايج در كودكان است و سالانه تعداد زيادي از والدين به خاطر وجود اين مشكل در فرزندانشان به متخصصان ارتودنسي كودكان مراجعه مي كنند.
يكي از دلايل اپن بايت، مكيدن انگشت شست و يا تنفس دهاني است. درمان اپن بايت در كودكان، استفاده از دستگاه هاي ترك عادت، وسيع كننده ها كام و رفتار درماني است. اما در بزرگسالي مي توان با كمك ارتودنسي نامرئي يا انواع ارتودنسي ثابت اين مشكل را برطرف كرد. البته اگر شدت مشكل زياد باشد تنها با كمك ارتودنسي ثابت بايد اصلاح شود.
ارتودنسي نامرئي چه مشكلاتي را برطرف نمي كند؟
به طور كلي ارتودنسي نامرئي با پلاك هاي شفاف و بيرنگ يا (Clear Aligners) تنها قادر است مشكلات جزئي تا متوسط ارتودنسي را برطرف كند. يعني اگر مشكل نامنظمي دندان هاي شما چندان قابل توجه نيست و مشكل زيادي برايتان پيش نياورده، مي توانيد با كمك اين پلاك ها دندان هايتان را منظم كنيد. اما چنانچه مشكل پيچيده شود، بايد به سراغ روش هاي تضميني و كاربردي تر مانند ارتودنسي ثابت فلزي برويد كه توسط متخصصان ارتودنسي با تجربه و ماهر انجام مي شود.
مشكلاتي مانند اوربايت، آندربايت، اورجت، نهفتگي دندان و .... همگي مشكلاتي هستند كه با كمك ارتودنسي نامرئي قابل حل نيستند و ميبايست توسط ارتودنسي ثابت و توسط ارتودنتيست هاي خوب انجام شود. براي درمان اين دست مشكلات، مي توانيد در اينترنت با جستجوي كليد واژه هايي مانند "بهترين متخصص ارتودنسي در كرج، تهران، شيراز، اصفهان، تبريز، و يا هر شهر ديگري كه در آن زندگي مي كنيد" يك ارتودنتيست خوب پيدا كرده و درمان خود را هر چه سريعتر آغاز كنيد.